بستهبندیهای پلاستیکی چندین عملکرد مهم را در زندگی مدرن ما برعهدهدارد که از دلایل اصلی اعتماد ما به این محصولات است:
- محافظت: از محصولات آسیبپذیر در مقابل آسیب، آلودگی، صدمات ناشی از رطوبت، گازها، میکروارگانیسم ها، حشرات و نور محافظت میکند.
- نگهداری: از محصولات برای مدت طولانیتری محافظت میکند؛ درواقع با دادن زمان بیشتری به افراد برای مصرف محتویات داخل بستهبندی، میزان ضایعات را کاهش میدهد.
- کاهش زباله: محصولات متنوعتری را میتوان با استفاده از بستهبندیها کنار هم نگهداشت و همچنین از سرریز شدن محتویات داخل آنها و تولید زباله بیشتر جلوگیری کرد.
- حملونقل: حملونقل محصولات را برای مسافتهای طولانیتری امکانپذیر میکند، بنابراین افراد میتوانند به انواع گستردهای از محصولات غیربومی دسترسی پیدا کنند که این موضوع به نوبه خود باعث گسترش تجارت شده و همچنین باعث میشود فضای کمتری اشغال شود و از این طریق حملونقل را تسهیل میکند.
- اطلاعاتی راجعبه محتویات داخل بستهبندی را نمایش میدهد: اطلاعات مهم در مورد محصول، مانند میزان ارزش غذایی و یا توصیههایی راجع به آلرژی و تاریخ انقضا روی بستهبندی درج میشود.
نبود بستهبندیهای پلاستیکی چه اثرات مخربی بهبار میآورد؟
بستهبندیهای پلاستیکی یکی از مهمترین عوامل محافظت از غذا در برابر فساد هستند. موادغذایی نسبت به تأثیرات زیستمحیطی، به ویژه اثر کربن نسبت به بستهبندی، اثرپذیری فوقالعاده بیشتری دارند.
بستهبندی پلاستیکی امکان حمل غذا را برای مسافتهای طولانی فراهم میکند، همچنین ماندگاری آن را برای مدت قابلتوجهی افزایش میدهد. یکی دیگر از مزایای آن، حفظ باقیماندههای غذاست و اینگونه از دورریز غذا به میزان زیادی جلوگیری میشود. از آنجایی که منابع موردنیاز برای تولید غذا نسبت به بستهبندیهای پلاستیکی بیشتر است، پس محافظت از آن تا زمان ممکن، منطقی بهنظر میرسد و سرمایهگذاری هرچه بیشتر برای رشد دانش بستهبندی کار بیهودهای تلقی نمیشود.
بستهبندیها با ایجاد امکان ارسال غذا، مایعات، ژلها، پودرها، میوههای خارج از فصل و سایر اقلام تخصصی ناموجود در برخی نوایح و مناطق، بهشکل غیرمستقیم به بهبود وضعیت اقتصاد جهانی کمک میکنند.
انواع مختلفی از پلاستیک وجود دارد که دارای ویژگیهای مختلف عملکردی از جمله خواص سدگری در برابر رطوبت و اکسیژن، انعطافپذیری، شفافیت، مات بودن و مقاومت در برابر عوامل شیمیایی و گرمایی هستند که بسته به نوع مادهغذایی و نیاز آن، انتخاب میشوند.
بنابراین پلاستیکها بسته بندیهایی ایدهآل برای انواع نیازهای مدرن هستند؛ بدون بستهبندیهای پلاستیکی (ظروف یکبار مصرف) تأمین این نیازها، حملونقل و استفاده از طیف گسترده ای از محصولات بسیار دشوار میشود (و اغلب غیرممکن است).
انرژی مورد استفاده برای تغذیه ما
تنها 10٪ از انرژی مورد استفاده ما به بستهبندیها اختصاص یافته و در مورد پلاستیک این رقم حتی کمتر است.
- تولید و فرآوری موادغذایی
- ذخیرهسازی و پخت موادغذایی
- حمل و نقل به فروشگاهها و سوپرمارکتها
- بستهبندی
پسماندهای غذایی حداقل ده برابر، اثرات زیستمحیطی بیشتری نسبت به زبالههای بستهبندی دارند و نکته قابلتوجه اینجاست که این آمار مربوط به قبل از در نظر گرفتن تأثیر گاز متان آزادشده از غذاهای فاسد است.
- ماندگاری موزها درون کیسههای انعطافپذیر حدود 3 روز افزایش مییابد.
- بستهبندیهای پلاستیکی پیشرفته، ماندگاری استیک را تا 10 روز افزایش میدهند.
- کیسههای پلاستیکی، ضایعات سیبزمینی را به میزان 3/2 کاهش میدهند.
- خیار با قرار گرفتن در فیلمهای پلاستیکی بیش از 14 روز، سالم و قابلاستفاده باقی میماند.
به طورکلی استفاده از بستهبندی در مواردی صورت میگیرد که انجام چنینکاری از نظر اقتصادی، زیستمحیطی و ایمنی، منطقی باشد. درنظر گرفتن این سه عامل برای تشخیص بهینه واقعشدن بستهبندی بسیار مهم است.
سالهاست که میزان موادمصرفی در بستهبندیها رو به کاهش است: بین سالهای 2004 تا 2014 میانگین وزن بستهبندیهای پلاستیکی 28٪ کاهش یافتهاست؛ این امر بهدنبال پیشرفت فنآوریها و طراحی، رخ دادهاست که تولیدکنندگان را قادر میسازد، بستهبندیهایی باکیفیت بالاتر و با مقادیر کمتری از مواد تولید کنند. امروزه، آییننامههایی با مضمون کاهش مواداولیه بستهبندیها بدون کاهش کیفیت و عملکرد آنها تنظیم شده است؛ توافقنامههای داوطلبانه صنعتگران مشغول در این حوزه نیز به کاهش مقدار مواد استفادهشده در بستهبندی و همچنین کاهش ضایعات کمک میکند.
بستهبندیهای پلاستیکی همچنین یکی از عناصر مهم و اصلی برای کاهش اثرات زیستمحیطی چرخهحیات محصولات هستند؛ با توجه به بهرهوری از منابع برای ایجاد بستهبندی پلاستیکی، استفاده از این ماده در مقایسه با جایگزینی آن با سایر تدابیر، باعث صرفهجویی در هزینههای محیطی میشود؛ هزینههای زیستمحیطی در این مورد شامل خسارت به محیطزیست مانند تولید کربن و گازهای گلخانهای آزادشونده در جو میشود؛ اما نکته حائز اهمیت دیگر این است که در نظر گرفتن آلودگیهای ایجادشونده زیستمحیطی توسط بستهبندی پلاستیکی نیز فوقالعاده حیاتی است، از آنجا که زبالههای پلاستیکی در رودخانهها و دریاها جاری خواهندشد، پیشرو داشتن عواقب زیست محیطی آسیبزا، توجه دولتهای سراسر جهان را برای جمعآوری، بازیافت و استفاده از مواد زیستتخریبپذیر برای تولید این محصولات، بیش از پیش جلب نموده است.
چرا به بستهبندیهای پلاستیکی نیاز داریم؟
معمولاً متناسب با هدف هر تولیدکننده، نوع بستهبندی انتخاب میشود. مهمترین اصل برای انتخاب هر نوع بستهبندی، ویژگی محافظتکنندگی آن است. بستهبندیهای پلاستیکی این عملکرد را بهصورت ویژهای انجام میدهند و مزایای بسیاری را برای مصرفکنندگان، تأمینکنندگان و جامعه فراهم میکنند. از ویژگیهای منحصر بفرد پلاستیکها، موارد زیر را میتوان ذکر کرد:
ایمنی: پلاستیکها در برابر خردشدن مقاوم هستند و بههنگام افتادن از ارتفاع نمیشکنند و ترک نمیخورند و این امر باعث میشود که برای برخی از محیط ها مانند حمام، استخر، ساحل،مسافرت و در دسترس کودکان قرار گرفتن، کارآمد باشند.
بهداشتی: پلاستیک، محتویات درونش را از آلودگی دور نگه میدارد. این امر خصوصاً برای بستهبندیهای پزشکی بسیار مفید است، زیرا می تواند به صورت کاملاً اتوماتیک و بدون دخالت انسان مهروموم شود؛ مانند کاربردشان در تزریقات (به عنوان مثال سرنگهای استریل).
وزن سبک: بستهبندیهای پلاستیکی سبک هستند و فضای کمتری نسبت به دیگر مواد مناسب برای بستهبندی اشغال میکنند، این به معنای بارهای کمتر برای هواپیماها و کامیونها و انتشار کمتر آلودگی زیستمحیطی است.
دوام: بستهبندی پلاستیکی میتواند در عینحال که بسیار نازک باشد اما فوقالعاده بادوام باشد؛ این بدان معنی است که در عین ماندگاری طولانیتر این نوع بستهبندی، از منابع کمتری برای تولید آن استفاده شدهاست و فضای کمتری را برای حملونقل اشغال میکند و آلودگیهای زیستمحیطی کمتری در مقایسه با بستهبندی هایی از جنسهای دیگر ایجاد میکند.
چند کاربردی: پلاستیکها را میتوان با استفاده از روشهای مختلفی تغییر شکل داد. آنها میتوانند از طریق دمش، تزریق و یا اکستروژن تولید شوند و میتوان انواع جلوهها و رنگ های تزئینی را نیز در آنها ایجاد کرد.
قابلیت بازیافت: بستهبندیهای پلاستیکی می توانند بارها و بارها برای تولید محصولات جدید بازیافت شوند؛ در واقع نرخ بازیافت و تعداد پلاستیکهای مختلفی که بازیافت میشوند، روز به روز در حال افزایش است.
نتیجه گیری
با توجه به مزایای ذکر شده در بسیاری از موارد بسته بندی پلاستیکی بهترین راه برای بسته بندی مواد غذایی گوناگوم است. کاربرد و تولید پلاستیک ذاتا برای حفظ محیط زیست بوده اما نحوه استفاده و کاربرد ما تعیین کننده این است که با آن محیط زیست را حفظ می کنیم و یا اینکه موجب نابودی محیط زیست می شویم. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بسته بندیهای پلاستیکی می توانید صفحه رسمی پیکنیک برند در اینستاگرام را دنبال کنید.